Асноўнай крыніцай звестак пра біяграфію Соф’і з’яўляюцца «Аналы» Яна Длугаша — крыніца, якой няма роўных па паўнаце і дасканаласці апісання ўнутранага жыцця Польшчы таго перыяду. Некаторыя цікавыя звесткі пра дзяцінства будучай каралевы ўтрымліваюцца ў «Хроніцы Быхаўца». Найбольш падрабязным даследаваннем жыцця Соф’і з’яўляецца праца польскага гісторыка Эдварда Руцкага «Польскія каралевы» (польск.: […]
жанчыны
Луіза Арнер Бойд (1887-1972) наведала Польшчу ў 1934 г. нечакана нават для самой сябе. Прадзед Луізы, Айра Кук, вырушыў з Нью-Йорка, праехаў увесь кантынент і асеў у Каліфорніі. Бацька, Джон Франклін Бойд, быў уладальнікам квітнеючых капальняў. Луіза нарадзілася i большую частку жыцця правяла ў Мэйпл Лоўн, у пабудаванай прадзедам багатай […]
Сярод жанчын-асветніц Ефрасіння (Еўфрасіння) Полацкая (1104 – 1173) з’яўляецца найбольш яркай постаццю. Аднак жыццё і дзейнасць гэтай падзвіжніцы кніжнай справы на Беларусі, фундатаркі і педагога немагчыма апісаць грунтоўна з-за адсутнасці дакументальных крыніц. Пра яе жыццё і дабрачыннасць распавядае толькі адна аповесць: “Жыціе і смерць святой і блажэннай і найпадобнейшай Ефрасінні, ігуменні манастыра […]
Імя гэтай каралевы сёння невядомае ў Беларусі. Між тым жанчына, якая ўвайшла ў еўрапейскую гісторыю як «Sophie av Minsk og Polotzk», была жонкай аднаго з наймагутнейшых каралёў дацкай гісторыі і заснавальніцай «па кудзелі» дацкай каралеўскай дынастыі. Яе дзеці сядзелі на дацкім, шведзкім і францускім тронах. Беларуская гісторыя разгарнула яшчэ адну сваю […]
…ператворыцца сарамлівая Рагнеда ў цвёрдую, як меч, вялікую княгіню, і хто ведае, ці не давядзецца ёй правіць дзяржавай, як правіла Кіевам Вольга, а Полацкам бабка гэтай Рагнеды, маці Рагвалода, княгіня Прадслава, калі засталася ўдавою? К. Тарасаў. “Тры жыцця Рагнеды» Звернемся да гістарычнай памяці, як да машыны часу, з просьбай паказаць […]
Соф’я Вітаўтаўна — жонка маскоўскага цара Васіля I, маці і суправіцельніца вялікага князя маскоўскага Васіля II. Нарадзілася ў 1371 г. Памерла ў 1453 г. Васіль II Цёмны — вялікі князь маскоўскі, унук вялікага князя Вялікага княства Літоўскага Вітаўта. Нарадзіўся ў 1415 г. Памёр у 1462 г. Асаблівасць гістарычнага лёсу беларускай […]
Як можна застацца беларускай, паехаўшы з Беларусі ў 8 гадоў? Чым унікальная Сарбона і прыцягальная Канада? Як Шыманец стала Сурвілай і хто быў лідэрам у сям’і? Пра гэта і іншае ў чарговым выпуску «Свабоды без гальштукаў» старшыню Рады БНР Івонку Сурвілу распытвалі Алена Ціхановіч і Ян Максімюк. © Беларуская Свабода
Эпоха ВКЛ – гэта час мужчын. Але казаць пра тое, што жанчыны былі пастаянна на другарадных ролях, зусім нельга. Цудоўныя прыклады граматнага кіравання мужчынамі явілі Соф’я Вітаўтаўна, Алена Глінская, Кацярына Ягеллонка. Дачка Жыгімонта Старога Лізавета Запальяі наогул дамаглася амаль немагчымага – з ёй лічыліся нават пры двары турэцкага султана. Але як […]
Сярод вядомых беларускіх эмігрантаў ХХ ст. жаночых постацяў небагата. Але ёсць адна, вартая многіх. Яе імя цягам апошняга дзесяцігоддзя старанна выкрэсліваецца з метрапольных падручнікаў і даведнікаў, нягледзячы на тое, што трапіла яно туды толькі на пачатку 1990-х гг., у часы нядоўгага нацыянальнага Адраджэння. Гэтая жанчына стала аб’ектам няспынных нападаў афіцыйнага […]