Кейданская унія — дамова паміж магнатамі Вялікага княства Літоўскага і Каралём Швецыі Карлам X Густавам, падпісанная па ініцыятыве Януша Радзівіла у 1655 годзе падчас “Крывавага Патопа” 1654-1667. Падчас “Патопа” ішла яшчэ і Паўночная вайна 1655-60 гг. паміж Рэччу Паспалітай і Швецыяй. Незадоўга да падзення Вільні групоўка магнатаў і шляхты ВКЛ […]
Перыяд Рэчы Паспалітай
“Каляндарны бунт” у Полацку Ператварыўшыся ў сур’ёзную эканамiчную сiлу, гараджане заставалiся прынiжаным падатным саслоўем. Iх iнтарэсы апынулiся ў рэзкай супярэчнасцi, па-першае, з прывiлеямi свецкiх i духоўных феадалаў, а, па-другое, унутры горада назiралiся пэўныя непаразуменнi памiж асобнымi сацыяльнымi групамi. Вось чаму насельнiцтва гарадоў i мястэчак Беларусi вяло ўпартую барацьбу за свае […]
Бітва пад Кірхгольмам (17(27) верасня 1605), бітва паміж шведскім войскам і войскам Рэчы Паспалітай каля в. Кірхгольм (сучасны Саласпілс, Латвія) у час вайны Рэчы Паспалітай і Швецыі (1600—1629). Войска ВКЛ пад камандаваннем вялікага гетмана Літоўскага Яна Караля Хадкевіча змагалася з утрая пераўзыходзячым па колькасці шведскім войскам (кам. Карл IX). Бітва […]
Рэфармацыя моцна пахiснула пазiцыi каталiцкай царквы i яе кiруючага цэнтра — папства — у Заходняй Еўропе. Яны згубiлi мiльёны вернiкаў, але змаглi аправiцца ад нанесенага ўдару, рэарганiзавацца i пайсцi ў наступ, каб рэстаўрыраваць страчаныя пазiцыi. Новую дактрыну i царкоўную палiтыку Ватыкана вызначыў Трыдэнцкi сабор (1545—1563). Наступiла эпоха контррэфармацыi — узначаленага […]
Унiяцкая iдэя ў ВКЛ Царкоўны раскол 1054 г. з’яўляецца адной з найвялiкшых недарэчнасцяў чалавечай гiсторыi, негатыўныя вынiкi якога вось ужо амаль тысячагоддзе зведвае на сабе увесь хрысцiянскi свет. Кiраўнiкi праваслаўнай i каталiцкай канфесiй выношвалi iдэю скасаваць збудаваную вякамi загародку памiж цэрквамi i ўзмацнiць хрысцiянства праз яднанне. Iдэя унii то замiрала, […]
У 1683 годзе вялікі візір Кара Мустафа рушыў на Еўропу з 260-тысячнай рэгулярнай арміяй. Турэцкія войскі былі сабраныя з усёй Атаманскай імперыі, нават з Афрыкі і Месапатаміі. Войска асманаў ад Эдырне (Адрыянаполя) да Бялграда суправаджаў султан Мехмед IV разам са сваімі адаліскамі. Аблога Вены распачалася 14 ліпеня 1683 года. Да […]
Формы феадальнага землеўладання i феадальных адносiн у ВКЛ Асноўнай вытворчай ячэйкай феадальнага грамадства з`яўляецца гаспадарка непасрэднага вытворцы матэрыяльных каштоўнасцей – селянiна. Таму пры вывучэннi гiсторыi феадалiзму мы асноўную ўвагу павiнны надаваць высвятленню пытанняў, што характарызуюць яго становiшча. Яно ў любым грамадстве залежыць ад формы ўласнасцi на сродкi вытворчасцi. Пры феадалiзме […]
У сярэдзіне XVIII ст. назіраецца палітычны і эканамічны ўпадак Рэчы Паспалітай. З актыўным пашырэннем каталіцызма інтэнсіўна ўзводзіліся шматлікія касцёлы з пышнымі і багатымі інтэр’ерамі, дзе вялікая ўвага надавалася жывапіснаму і скульптурнаму аздабленню. Таксама ў старыя храмы, якія пацярпелі падчас пажараў і войн, ўмацоўваліся новыя алтары. Па-ранейшаму вялікая роля належала іезуітам. […]
Галоўны з’езд Вялікага княства Літоўскага (генеральны з’езд) — надзвычайны агульнадзяржаўны саслоўна-прадстаўнічы орган Вялікага княства Літоўскага, які збіраўся з канца XVI да канца XVII ст. На яго пасяджэннях разглядаліся важнейшыя пытанні дзяржаўнага жыцця ВКЛ. Аднак само яго існаванне парушала ўмовы Люблінскай уніі 1569 г. Некаторыя каралі польскія і вялікія князі літоўскія […]