Унікальныя пахавальныя збудаванні часоў язычніцтва на беларускіх могілках Некаторыя пахаванні на беларускіх могілках, на думку этнографаў, маюць вялікую гісторыка-культурную цікавасць. Так, да нашага часу на сельскіх могілках па ўсёй Беларусі сустракаюцца, хоць і рэдка, незвычайныя пахавальныя будынкі ў выглядзе хатак – адгалосак паганскіх абрадаў. У Клічаўскім раёне на Магілёўшчыне, напрыклад, […]
этнаграфія
9 артыкулаў
Этнаграфічная Беларусь і тэрыторыя БНР і БССР у 1918—1921 гг. На пачатку ХХ ст. канчаткова склалася этнаграфічная тэрыторыя Беларусі, якая была зафіксавана перапісам 1897 г. Існавалі і пэўныя геаграфічныя і гістарычныя цэнтры беларускай тэрыторыі, якія былі месцамі, дзе гадавалася і дзейнічала нацыянальная эліта. У першую чаргу гэта Вільня і Менск. Да іх можна […]
Калі глядзіш на карту пашырэння індаеўрапейскіх моваў на усходзе не пакідае адчуванне, што пазнейшае асваенне Сібіры і Далёкага Ўсходу было нібы запраграмавана яшчэ з часоў “афанасьеўцаў” (IV-II тыс. да н.э.). Тыя стэпы былі вялізарным этнічным рэактарам, які цягам тысячагоддзяў перамолваў незлічоныя індаеўрапейскія і цюркска-алтайскія народы. І ў выніку індаеўрапейцы ўжо […]
Пачатак фармаванню беларускай народнасці быў пакладзены ў перыяд існавання звязаў плямёнаў і стварэнні на тэрыторыі Беларусі Полацкага, Тураўскага, Смаленскага і іншых княстваў. Уваходжанне беларускіх земляў у склад Вялікага княства Літоўскага стварыла ўмовы для далейшага фармавання беларускай народнасці. Неабходнасць сумеснага супрацьстаяння агрэсіі крыжакоў і мангола-татараў і ўваходжанне беларускіх земляў у склад ВКЛ, спрыяла пераадоленню феадальнай […]
Лужычане, лужыцкія сербы (ням. Sorben, н.-луж. Serby, в.-луж. Serbja, Serbski lud), сорбы, венды, лугіі — славянскі этнас. Рэшта неасіміліраванага славянскага насельніцтва ўсходняй Нямеччыны, у цяперашні час пражываюць на тэрыторыі Лужыцы, гістарычнай вобласці, якая ўваходзіць у склад сучаснай Нямеччыны. Лужыца падзяляецца на Ніжнюю Лужыцу (Dolna Luzyca) — на поўначы, у федэральнай зямлі Брандэнбург, […]
Жамойты – ядро будучага летувіскага этнасу – канчаткова апынуліся ў складзе Вялікага Княства Літоўскага толькі праз дванаццаць гадоў пасля Грунвальдскай бітвы, у 1422 г. каб падкрэсліць сваю адрознасць ад русінаў і ліцьвіноў, яны папрасілі ў князя Вітаўта аўтаномных правоў і асобнага дадатку да наймення дзяржавы, якая пачала называцца Вялікім Княствам Літоўскім, Рускім і […]
Гісторыя пакідае свае аўтографы ў матэрыяльнай культуры, назвах мясцін і паселішчаў, летапісных радках, дакументах, паданнях і легендах, а таксама ў гістарычных песнях. Вядомы расійскі вучоны-фалькларыст У.Я.Проп пісаў: “Гістарычная песня існуе калі не як жанр, то як сума некалькіх розных жанраў розных эпох і розных форм, аб’яднаных гістарычнасцю свайго зместу”. У […]
Сравнить средний рост, вес, цвет глаз, волос и кожи первых жителей Беларуси с современными сложно. Ученые-антропологи говорят, что данные о жителях Беларуси фрагментарны, что “человек – штучная единица”, что нация формировалась мозаично… И, предпочитая не обобщать, рассуждают о тенденциях. Мы выслушали экспертов, проанализировали, что и как повлияло на нашу внешность, […]
“З усіх нашых суседзяў найменшае можна сказаць пра беларусаў… Беларусы нам заўсёды здаваліся дзіўна невыразнымі”; — такімі словамі пачынаецца артыкул вядомага польскага публіцыста Б.Цывіньскага “Дык хто ж такія беларусы?..” Ці ёсць праўдзівай такая ацэнка? Яна, праўдзівая настолькі, наколькі адлюстроўвае становішча этнічнага крызісу на Беларусі, пік якога прыпаў на 1970 – 80-я гады. За […]