VIII-VII ст. да н.э. – VIII ст. Вытворчасць жалеза на тэрыторыі Беларусі пачалася ў канцы VII-VI стст. да н.э. Жалеза тут выплаўлялі з балотнай руды ў невялікіх печах-домніцах, якія знойдзены пры раскопках гарадзішчаў Лабеншчына, Канькі, Свідна (Лагойскі р-н) і інш. У жалезаробных майстэрнях жалеза здабывалі і выраблялі з яго рэчы […]
Старажытны перыяд
40 артыкулаў
(90 тыс. год да н.э. – VIII ст.)
Старажытны перыяд беларускай гісторыі пачынаецца са з’яўленнем старажытнага чалавека на тэрыторыі Беларусі 100-40 тыс. гадоў назад. Цёплыя перыяды ў Еўропе змяняліся халоднымі і наадварот. Чалавецтва ў сваім развіцці прайшло агульнавядомыя перыяды: каменны век, бронзавы век і жалезны век.
Жалезны век або ранняе сярэднявечча стала світанкам новай эпохі. Большасць навукоўцаў з многіх краін давялі, што значныя тэрыторыі усходняй Еўропы засялялі балцкія плямёны. Гэта перыяд V-III стст. да н.э. Першыя плямёны гэтай эпохі, якія засвоілі культуру вырабу жалеза, характэрнай керамікі былі мілаградцы — плямёны мілаградскай культуры, названай так па гарадзішчы каля вёскі Мілаград на Гомельшчыне. Мілаградская культура ўжо з’яўляецца першай ілюстрацыяй жыцця старажытнага грамадства будучай Літвы-Беларусі, а пачыналася ўсё з гісторыі Няўрыды. Неўры рассяліліся ад Буга да Сожа, гэта практычна тэрыторыя дзе ў будучым нашчадкі мілаградцаў назавуцца Дрыгавічамі і Радзімічамі.
А да VIII ст. на больш абшырнай тэрыторыі Ўсходняй Еўропы заяўляюць пра сябе тры дзяржаўныя ўтварэнні: Полацкае, Тураўскае і Смаленскае княствы здесь.
Паселішчы Крывінскага тарфяніку – група археалагічных помнікаў ля в. Асавец (Бешаковіцкі р-н) і Галоўск (Сенненскі р-н) на тарфяннікавым пабярэжжы р. Крывінка (54°54’58” N, 29°32’40” E). Адносяцца да эпохі неаліту і бронзавага веку (4-е – сяр. 2-га тыс. да н.э.). Частка матэрыялаў адносяцца да паўночнабеларускай культуры. На сённяшні дзень у мікрарэгіёне […]
Днепра-дзвінская культура (VIII ст. да н.э. – IV ст. н. э.) – археалагiчная культура ўсходне-балцкіх плямён, якія ў VIII ст. да н.э. – IV / V стст. н.э. жылі ў басейнах Дзвіны і Верхняга Дняпра. Суіснавала побач і адначасова з культурай штрыхаванай керамікі, з якой мае шмат агульнага. Як і […]
Верхнедняпроўская культура (кан. 5 – 3 тыс. да н.э.) – археалагічная культура неалітычных плямён, якія у канцы 5-га – 3-м тыс. да н.э. насялялі тэрыторыю ўсходняй Беларусі ў басейне Дняпра і яго левабярэжных прытокаў, а таксама ў сярэднім і ніжнім Пасожжы. Помнікі культуры доўгі час былі аб’яднаны ў лакальныя варыянты […]
Распачаты ў 370-я гады масавы рух гунаў на захад даў штуршок т.зв. Вялікаму перасяленню народаў. Заваяваўшы аланаў Паўночнага Каўказа, гуны на чале са сваім правадыром Баламберам перайшлі Дон, разграмілі ў 375 годзе готаў у Паўночным Прычарнамор’і, падпарадкавалі вялікую частку остготаў і прымусілі вестготаў адступіць у Фракію. Да 376 года Старажытная […]
Калочынская культура (V – VII стст.) – археалагічная культура, носьбіты якой у V-VII ст. насялялі Беларускае Падняпроўе, Пасожжа, Падзясенне, вярхоўі Сулы і Сейма, басейн Ніжняй Прыпяці. Назва паходзіць ад комплекса помнікаў каля в. Калочын (Рэчыцкі р-н). Лёс культуры выпадае на перыяд рассялення славян ва Усходняй Еўропе. Сярод характэрных сваеасаблівасцяў культуры […]
Банцараўская археалагічная культура (V – VIII стст.) – культура, якая існавала ў V – VIII стст. на тэрыторыі Сярэдняй і Паўночнай Беларусі, дзе змяніла днепра-дзвінскую культуру і культуру штрыхаванай керамікі. Назву атрымала ад гарадзішча ля хутара Банцараўшчына пад Мінскам, размешчанага на левым беразе р. Свіслач (зараз вадасх. Дразды) на гары […]
Культура лейкападобных кубкаў (4 000 – 3 000 г. да н. э.) – археалагiчная культура неаліту і энеаліту на тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Еўропы, Польшчы, паўночным захадзе Украіны і (на познім этапе) паўднёвым захадзе Беларусі. Назву атрымала ад формы керамічных вырабаў у выглядзе кубкаў з канічнай шыйкай. Аказала значны уплыў […]
Нарвенская культура (5 500 – 2 100 г. да н. э.) – археалагічная культура неаліту ва Усходняй Прыбалтцы і на поўначы Беларусi. Назва паходзiць ад месца вынаходніцтва на р. Нарва. Вытокі: кундская культура – нарвенская мезалітычная культура. Адметнай асаблiвасцю культуры з’яўляюцца дамешак з тоўчаных ракавін у глінянае цеста пры вытворчасці […]