Кундская культура (8000 – 3000 г. да н. э.) – археалагiчная культура эпохі мезаліту на ўсходзе Прыбалтыкі і на поўначы Беларусі. Назва паходзіць ад паселішча каля г. Кунда (Kunda) у Эстоніі. Адметнай рысай культуры з’яўляецца шырокае выкарыстанне прылад працы і зброі з косці і рогу, а таксама пласціначных наканечнікаў стрэлаў […]
Старажытны перыяд
46 артыкулаў
(90 тыс. год да н.э. – VIII ст.)
Старажытны перыяд беларускай гісторыі пачынаецца са з’яўленнем старажытнага чалавека на тэрыторыі Беларусі 100-40 тыс. гадоў назад. Цёплыя перыяды ў Еўропе змяняліся халоднымі і наадварот. Чалавецтва ў сваім развіцці прайшло агульнавядомыя перыяды: каменны век, бронзавы век і жалезны век.
Жалезны век або ранняе сярэднявечча стала світанкам новай эпохі. Большасць навукоўцаў з многіх краін давялі, што значныя тэрыторыі усходняй Еўропы засялялі балцкія плямёны. Гэта перыяд V-III стст. да н.э. Першыя плямёны гэтай эпохі, якія засвоілі культуру вырабу жалеза, характэрнай керамікі былі мілаградцы — плямёны мілаградскай культуры, названай так па гарадзішчы каля вёскі Мілаград на Гомельшчыне. Мілаградская культура ўжо з’яўляецца першай ілюстрацыяй жыцця старажытнага грамадства будучай Літвы-Беларусі, а пачыналася ўсё з гісторыі Няўрыды. Неўры рассяліліся ад Буга да Сожа, гэта практычна тэрыторыя дзе ў будучым нашчадкі мілаградцаў назавуцца Дрыгавічамі і Радзімічамі.
А да VIII ст. на больш абшырнай тэрыторыі Ўсходняй Еўропы заяўляюць пра сябе тры дзяржаўныя ўтварэнні: Полацкае, Тураўскае і Смаленскае княствы здесь.
Культура шарападобных амфар (3 000 г. да н.э.) – археалагiчная культура познега неаліту ў цэнтральнай і ўсходняй Германіі, Польшчы, Чэхіі, на паўночным усходзе Румыніі, у лесастэпавай частцы Правабярэжнай Украіны, на захадзе Беларусі. Адметнай асаблiвасцю культуры з’яўляюцца амфары шарападобнай формы з вертыкальным венчыкам. Аказала значны уплыў на нёманскую культуру. Культура шарападобных […]
Днепра-данецкая культура (4 500 – 2 200 г. да н. э.) – археалагiчная культура эпохі неаліту на Усходнім Палессі Беларусi і на паўночным-усходзе Украіны. Назва паходзiць ад месца першых знаходак у Падняпроўі і на Паўночным Данцы. Належала да супольнасці культур грабеньчата-накольчатай керамікі, але вызначалася сярод іх некаторай адасобленасцю. Адметнай асаблiвасцю […]
Мілаградская культура — археалагiчная культура VII — III – пач. II ст. да н. э. на тэрыторыі Паўднёва-Усходняй Беларусi і на поўначы Украіны. Назва паходзiць ад гарадзішча ля в. Мілаград (Рэчыцкі р-н). Культура, насельніцтва якой першай перайшло да вытворчасці і апрацоўкі жалеза на тэрыторыі Беларусі. Адметнай асаблiвасцю культуры з’яўляюцца керамічны […]
Свiдэрская культура − археалагiчная культура позняга палеалiту i ранняга мезалiту якая iснавала ў басейне рэк Вiслы (Польшча), Прыпяцi i Нёмана. Назва паходзiць ад стаянкi Свiдры Вельке (Польшча). Адметная рыса – доўгiя наканечнiкi стрэл лазалiстай формы, вырабленыя з пласцiнаў. На тэрыторыi Беларусi ад пачатку мезалiту суiснавала адначасова з грэнскай культурай i […]
Археалагiчная культура фiнальнага палеалiту i ранняга мезалiту (9 000 – 5 000 г. да н. э.) на паўднёвым усходзе Беларусi (Верхняе Падняпроўе). Назва паходзiць ад стаянкi Грэнск (Чачэрскi раён). Асаблiвасць культуры – асiметрычныя наканечнiкi стрэлаў (Грэнскi тып), вырабленыя з адшчэпаў. На тэрыторыi Беларусi ад пачатку мезалiту суiснавала адначасова з свiдэрскай […]
Бастарны: народ, узгаданы грэчаскім гісторыкам і географам Страбонам ( 1 ст.), і які атаясамліваецца некаторымі даследчыкамі з плямёнамі зарубінецкай археалагічнай культуры (канец 3 ст. да н.э.—1 ст., у сярэднім цячэнні Дняпра). Бастарны Страбона былі «смелыя і ваяўнічыя, не ведалі ані земляробства, ані жывёлагадоўлі, займаліся толькі вайсковымі практыкаваннямі і думалі толькі […]
Готы (гоцк.: , Gutans, лац.: Gothi) — германскі народ II—IX стагоддзяў, які да VIII ст. адыгрываў значную ролю ў гісторыі Еўропы. Гэта былі германскія плямёны, верагодна, скандынаўскага паходжання, якія гаварылі на усходнегерманскай гоцкай мове (для якой біскуп Ульфіла ў IV стагоддзі распрацаваў гоцкую пісьменнасць). Як яны звязаны з нашай гісторыяй? […]
У еўрапейскай гісторыі няма нейкіх “чыстых” этнасаў, яны складаліся ва ўмовах сталых узаемаадносін з суседзямі і нярэдка тэрытарыяльнага зрушэння двух або некалькіх племянных груп. Сучасная навука ў стане разабрацца ва ўсіх гэтых калізіях. Абавязковай умовай пры гэтым з’яўляецца ўсебаковы і цэласны аналіз, а не выбарковы, засяроджаны на гісторыі толькі аднаго […]