Бастарны: народ, узгаданы грэчаскім гісторыкам і географам Страбонам ( 1 ст.), і які атаясамліваецца некаторымі даследчыкамі з плямёнамі зарубінецкай археалагічнай культуры (канец 3 ст. да н.э.—1 ст., у сярэднім цячэнні Дняпра). Бастарны Страбона былі «смелыя і ваяўнічыя, не ведалі ані земляробства, ані жывёлагадоўлі, займаліся толькі вайсковымі практыкаваннямі і думалі толькі […]
Старажытны перыяд
40 артыкулаў
(90 тыс. год да н.э. – VIII ст.)
Старажытны перыяд беларускай гісторыі пачынаецца са з’яўленнем старажытнага чалавека на тэрыторыі Беларусі 100-40 тыс. гадоў назад. Цёплыя перыяды ў Еўропе змяняліся халоднымі і наадварот. Чалавецтва ў сваім развіцці прайшло агульнавядомыя перыяды: каменны век, бронзавы век і жалезны век.
Жалезны век або ранняе сярэднявечча стала світанкам новай эпохі. Большасць навукоўцаў з многіх краін давялі, што значныя тэрыторыі усходняй Еўропы засялялі балцкія плямёны. Гэта перыяд V-III стст. да н.э. Першыя плямёны гэтай эпохі, якія засвоілі культуру вырабу жалеза, характэрнай керамікі былі мілаградцы — плямёны мілаградскай культуры, названай так па гарадзішчы каля вёскі Мілаград на Гомельшчыне. Мілаградская культура ўжо з’яўляецца першай ілюстрацыяй жыцця старажытнага грамадства будучай Літвы-Беларусі, а пачыналася ўсё з гісторыі Няўрыды. Неўры рассяліліся ад Буга да Сожа, гэта практычна тэрыторыя дзе ў будучым нашчадкі мілаградцаў назавуцца Дрыгавічамі і Радзімічамі.
А да VIII ст. на больш абшырнай тэрыторыі Ўсходняй Еўропы заяўляюць пра сябе тры дзяржаўныя ўтварэнні: Полацкае, Тураўскае і Смаленскае княствы здесь.
Готы (гоцк.: , Gutans, лац.: Gothi) — германскі народ II—IX стагоддзяў, які да VIII ст. адыгрываў значную ролю ў гісторыі Еўропы. Гэта былі германскія плямёны, верагодна, скандынаўскага паходжання, якія гаварылі на усходнегерманскай гоцкай мове (для якой біскуп Ульфіла ў IV стагоддзі распрацаваў гоцкую пісьменнасць). Як яны звязаны з нашай гісторыяй? […]
У еўрапейскай гісторыі няма нейкіх “чыстых” этнасаў, яны складаліся ва ўмовах сталых узаемаадносін з суседзямі і нярэдка тэрытарыяльнага зрушэння двух або некалькіх племянных груп. Сучасная навука ў стане разабрацца ва ўсіх гэтых калізіях. Абавязковай умовай пры гэтым з’яўляецца ўсебаковы і цэласны аналіз, а не выбарковы, засяроджаны на гісторыі толькі аднаго […]
Будзіны — племя, якое ўпамінаецца пры апісанні зямель і народаў Усходняй Еўропы ў 4-й кнізе «Гісторыі» старажытна-грэчаскага гісторыка Герадота (5 ст. да н.э.). Паводле Герадота, будзіны — вялікае вандроўнае племя з светла-блакітнымі вачамі і рыжымі валасамі, што жыло сярод лясоў, больш за 15 дзён шляху ад Меаційскага возера (Азоўскага мора). […]
Чалавек сучаснага тыпу, які існаваў у эпоху верхняга палеаліту. Краманьёнцы з’явіліся ў Еўропе і за яе межамі каля 50-40 000 год таму назад. Назву атрымалі ад грота Кро-Маньён у Францыi, дзе ў 1868 г. французскі археолаг Э. Лартэ знайшоў 5 чалавечых шкілетаў разам з крамянёвымі прыладамі. Прыйшлі на змену неандэртальцам. Каля […]
Археалагiчная культура плямён позняга неаліту і ранняга бронзавага веку, якая займала тэрыторыю сучасных Віцебскай, Паўночнай Мінскай, Паўднёвай Пскоўскай абласцей і ў суседніх з імі рэгіёнаў. Сфарміравалася на аснове крывінскага варыянта нарвенскай культуры і пад уплывам культур шнуравой керамікі. Адметнай асаблiвасцю культуры на ранняй стадыі з’яўляюцца вялікі вострадонны посуд са зведзеным […]
Працэс звязаны з вытворчасцю крамнёвых вырабаў: прылад працы і зброі у эпоху каменнага веку. Першасная стадыя: расколванне камяню адбойнікам, вылучэнне загатоўкі – нуклеуса для аддзялення ад яго пласін і адшчэпаў для вырабу прылад працы або зброі; другасная стадыя: сколванне лустак, рэтушоўка вырабаў. Па характару апрацоўкі вызначаецца належнасць да той ці […]
Археалагічная культура плямён сярэдняга і позняга неаліту, якія ў 4-м – пачатку 2-га тыс. да н.э. жылі на захадзе Беларусі, у сярэдняй і ўсходняй Польшчы, на Паўднёвым захадзе Літвы. Уплывы культуры пранікалі на поўнач Валыні, у цэнтральную Беларусь, на захадзе — да нізоўяў Одэра. Насельніцтва займалася паляваннем, рыбалоўствам, збіральніцтвам, земляробствам […]
Тшцінецкае культурнае кола — агульнасць помнікаў, якая існавала ў эпоху бронзы на тэрыторыі цэнтральна-ўсходняй Еўропы. Датуецца XIX—XI стст. да н. э. Спачатку разглядаліся як асобная культурная адзінка (тшцінецкая культура), пазней як комплекс культур альбо як 3 асобныя культуры (тшцінецкая, камароўская, сосніцкая). Помнікі, як правіла, размяшчаюіцца на ўскраінах тэрас і на ўзвышшах […]