6-5 тыс. гадоў назад (~ IV тысячагоддзе да н. э.) у гісторыі першабытнага насельніцтва Беларусі распачаўся заключны этап каменнага веку — новы каменны век, або неаліт (па-грэчаску «νεος» — новы). Ён працягваўся каля 2 тыс. гадоў i характарызаваўся важнымі зменамі ў жыцці нашых продкаў. У неаліце навучыліся ляпіць гліняны посуд, […]
Старажытны перыяд
44 артыкулаў
(90 тыс. год да н.э. – VIII ст.)
Старажытны перыяд беларускай гісторыі пачынаецца са з’яўленнем старажытнага чалавека на тэрыторыі Беларусі 100-40 тыс. гадоў назад. Цёплыя перыяды ў Еўропе змяняліся халоднымі і наадварот. Чалавецтва ў сваім развіцці прайшло агульнавядомыя перыяды: каменны век, бронзавы век і жалезны век.
Жалезны век або ранняе сярэднявечча стала світанкам новай эпохі. Большасць навукоўцаў з многіх краін давялі, што значныя тэрыторыі усходняй Еўропы засялялі балцкія плямёны. Гэта перыяд V-III стст. да н.э. Першыя плямёны гэтай эпохі, якія засвоілі культуру вырабу жалеза, характэрнай керамікі былі мілаградцы — плямёны мілаградскай культуры, названай так па гарадзішчы каля вёскі Мілаград на Гомельшчыне. Мілаградская культура ўжо з’яўляецца першай ілюстрацыяй жыцця старажытнага грамадства будучай Літвы-Беларусі, а пачыналася ўсё з гісторыі Няўрыды. Неўры рассяліліся ад Буга да Сожа, гэта практычна тэрыторыя дзе ў будучым нашчадкі мілаградцаў назавуцца Дрыгавічамі і Радзімічамі.
А да VIII ст. на больш абшырнай тэрыторыі Ўсходняй Еўропы заяўляюць пра сябе тры дзяржаўныя ўтварэнні: Полацкае, Тураўскае і Смаленскае княствы здесь.
Каля 1 млн гадоў назад на планеце пачалася эпоха Вялікіх зледзяненняў. У выніку на тэрыторыі Беларусі істотна змяніўся жывёльны і раслінны свет. У лясах усё большае месца займаюць хвойныя пароды дрэў. Сярод іх знаходзілі сховішча і нажыву лясныя быкі, ласі, мядзведзі, ваўкі, коні, бабры. Праўда, трапляліся і незвычайныя для нас […]
У VII стагоддзі да н.э. на тэрыторыі Беларусі бронзавы век змяніўся жалезным. Тым часам нашы продкі навучыліся здабываць з балотнай руды жалеза і вырабляць з яго прылады працы, зброю, упрыгожанні. Гэта сыравіна распаўсюджана ў шматлікіх месцах, таму жалеза атрымлівалі шмат і яго хапала для стварэння самых розных рэчаў – сякер, сярпоў, нажоў, наканечнікаў стрэл і […]
Пач. 2-га тыс. – VIII-VII ст. да н.э. Бронзавы век наступае ў нашай першабытнай гісторыі, калі на тэрыторыі Беларусі людзі навучыліся выплаўляць медзь і бронзу. Ён распачаўся на папачатку II тыс. да н.э. і працягваўся амаль паўтары тысячагоддзі. Аднак з-за адсутнасці мясцовай сыравіны першых металічных вырабаў сустракалася мала. Гэта былі […]
Навукоўцы расшыфравалі геном паляўнічага-збіральніка, які жыў 7 тысяч гадоў таму на тэрыторыі Іспаніі. Індывід атрымаў умоўнае імя Ла Бранья 1 (La Braña 1) — па месцы, дзе былі знойдзеныя яго парэшткі, гэта значыць у прыходзе Ла Бранья. Вядучы аўтар даследавання Карлес Лалуэса-Фокс з Іспанскай нацыянальнай даследчай рады сцвярджае, што Ла […]
Неандэрталец, або чалавек неандэртальскі (Homo sapiens neanderthalensis) — вымершы прадстаўнік роду Homo, які жыў 130 тыс. — 28 тыс. гадоў таму. Спецыялізаваны да драпежніцтва варыянт чалавека. Неандэрталец валодаў мноствам цалкам чалавечых рысаў і паводзін, але ўсё ж прыкметна адрозніваліся ад нас – у тым ліку, значнай масіўнасцю шкілета і чэрапа. […]
Перыяды рассялення плямён эпохі палеаліту на тэрыторыі Беларусі Час паазёрскага (валдайскага) зледзянення (95 000 – 10 000 год назад) Эпоха палеаліту, старажытнага каменнага веку, на Зямлі пачалася каля 2 млн. год назад са з’яўленнем першых выкапнёвых людзей у Афрыцы і Паўднёва-Усходняй Азіі. Эпоха палеаліту складаецца з некалькі частак: ніжняга, сярэдняга […]
1 000 000 г. н. – 10 000 г. н. Раптоўныя кліматычныя змены, якія адбыліся на пачатку кайназою, прывялі да паступовага пахаладання, якое прыкметна ўзмацнілася каля 10 млн. год назад. У рэшце, 1 млн. гадоў назад, наступіла эпоха Вялікіх зледзяненняў, якая і сфармулявала, значнай ступенню ландшафты сучаснай Беларусі. На поўнач Усходне-Еўрапейскай раўніны […]