3 верасня 1915 г. у Гродне адбываліся трагічныя падзеі часоў Першай сусветнай вайны, узгадку пра якія рэдка сустрэнеш у сучаснай афіцыйнай хроніцы. У гэты дзень горад быў захоплены кайзераўскімі войскамі. У той час уся ўвага сусветнай прэсы была прыцягнута да ваенных падзей, якія адбываліся на усходнім фронце. Вядучыя заходнія выданні […]
Вайсковая справа
42 артыкулаў
Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1406—1408 была выклікана бояззю Масквы далейшага ўзмацнення ВКЛ пасля канчатковага падпарадкавання вялікім князем Вітаўтам у 1404 г. Смаленскага княства. У лютым 1406 г. Вітаўт напаў на Пскоў, што выклікала ў маі беспаспяховы паход вялікага князя маскоўскага Васіля І на Вязьму і Сярпейск. У […]
Паўстанне пачалося 9 лістапада 1918 года ва Усвяцкай ды Касплянскай валасцях Веліжскага павета. Апошняй кропляй да выступлення стала ваенная мабілізацыя грамадзян 1893 — 1898 гадоў нараджэння. Быў выстаўлены лозунг „Далоў Саветы!“, паўстанцы патрабавалі таксама аднаўлення манархіі. Сярод удзельнікаў паўстання былі афіцэры Белае гвардыі, памешчыкі, духавенства, але галоўным чынам, гэта былі […]
Смаленская вайна 1632—1634 гг., або вайна Рэчы Паспалітай і Маскоўскай дзяржавы 1632—1634 гг. вялася Расіяй супраць Рэчы Паспалітай за Смаленскую, Чарнігаўскую і Северскую землі Рэчы Паспалітай. Адбывалася ў час Трыццацігадовай вайны ў Заходняй Еўропе. Ваенныя дзеянні былі адкрыты маскоўскім бокам 10 верасня 1632 года. Найважнейшай мэтай вайны павінна была стаць здабыча […]
У гады Другой сусветнай вайны на заходніх тэрыторыях Беларусі дзейнічаў магутны нацыяналістычны польскі падпольны рух — Саюз узброенай барацьбы-Армія Краёва (АК). Яна з’яўлялася ўзброенай структурай Польскай падпольнай дзяржавы, і падпарадкоўвалася распараджэнням польскага эмігранцкага ўрада ў Парыжы, а пазней – у Лондане. Мэтамі АК было захаванне межаў Польшчы па стане на 1 […]
Войска ВКЛ складалася з вайсковых фарміраванняў усіх зямель дзяржавы. Станаўленне вайсковай арганізацыі ВКЛ адбывалася ў некалькі этапаў. Да канца 14 ст. акрамя дружын з літоўскіх і славянскіх зямель дзяржавы, шырока выкарыстоўвалася ўсеагульнае народнае апалчэнне – пагоня, якая была найбольш архаічнай формай вайсковай мабілізацыі. Як сведчыць прывілей Ягайлы 1387, у пагоні, у […]
Тэўтонскі ордэн быў разгромлены, але праз некалькі дзесяцігоддзяў нашая дзяржава сутыкнулася з новай небяспекай, цяпер ужо на ўсходзе, дзе ўзмацнілася Маскоўскае княства. Яго вызваленне ад татарскага прыгнёту, гэтай найвялікшай трагедыі расейскага народа, было толькі вонкавым. Маскоўшчына пераняла дзяржаўную будову Арды і, па сутнасці, зрабілася яе адлюстраваннем. Пра гэта сведчыла жорсткае адзіна-ўладдзе, […]
Еўрапейскую вядомасць атрымала лёгкая беларуская кавалерыя, названая паводле імя яе камандзіра лісоўчыкамі (існавала ў перыяд 1608 – 1630-х гг.). Аляксандр Язэп Лісоўскі, віленскі шляхціч і таленавіты военачальнік, стварыў надзвычай мабільныя аддзелы з адметнай тактыкай. Узброеныя шаблямі, дзідамі, лукамі, а таксама мушкетонамі, лісоўчыкі, якія не мелі абозу, рабілі імклівыя рэйды па […]
Пасля скону Яна Сабескага вялікім князем і каралём быў абраны саксонскі курфюрст Аўгуст. Ён стаў хаўруснікам Пятра I у Пауночнай вайне з Швецыяй, куды ўцягнуў і Рэч Паспалітую. Вялікае Княства зноў зрабілася тэатрам баявых дзеянняў. Частка магнатаў на чале з Сапегамі і Пацамі падтрымала шведаў. Іх прыхільнікі ўзвялі на трон […]