Пасля смерці Сцяпана Батуры вялікім князем літоўскім і каралём польскім быў абраны Жыгімонт Ваза – сын караля Швецыі Юхана і Кацярыны, дачкі Жыгімонта Старога. Новы манарх уладарыў 45 гадоў, пад час якіх у нашай дзяржаве адбываліся вельмі значныя падзеі. Жыгімонт Ваза падтрымаў Берасцейскую царкоўную вунію, аде не дапусціў грэцка-каталіцкіх біскупаў у […]
Персаналіі
Змаганне з Кейстутам Стаўшы гаспадаром, Ягайла адразу ж сутыкнуўся з супрацівам свайго магутнага дзядзькі Кейстута, які княжыў у Троках. У 1381 г. Кейстут захапіў Вільню і вялікакняскі пасад, аднак праз год Ягайла здолеў вярнуць сабе сталіцу. У часе перамоваў ён паланіў Кейстута, зняволіў яго ў вежы Крэўскага замка, а потым […]
Прыкладам патрыятычна настроеных дзеячоў, што верылі ў вялікую сілу навукі і рэформаў, стаў падскарбі (міністр фінансаў) Вялікага Княства Антоні Тызенгаўз (1733-1785). Рэфарматар і прадпрымальнік, адміністратар і мецэнат, ён замахнуўся на вельмі многае: з адсталай правінцыі зрабіць добраўпарадкаваны квітнеючы край. Сучаснікі называлі яго Інфлянцкім д’яблам і Літоўскім царом, а сам кароль і вялікі […]
У часе валадарання Віценя гучную славу ў дзяржаве і за яе межамі здабыў гарадзенскі стараста Давыд. У ім жыхары беларускага Панямоння знайшлі мужнага і шчодра надзеленага вайсковым талентам абаронцу ад няспынных крыжацкіх нападаў. Давыд няраз граміў няпрошаных гасцей на сваёй зямлі і вадзіў дружыны ў нямецкія ўладанні. У нямецкіх хроніках называецца кашталянам або […]
Леў Сапега паходзіў з старажытнага беларускага роду, які лічыўся ў дзяржаве другім паводле значнасці пасля Радзівілаў. Будучы канцлер нарадзіўся ў вёсцы Астроўна (цяпер у Бешанковіцкім раёне). Шасцігадовага хлопчыка бацька завёз у Нясвіж. Там ягоным апекуном стаў адданы прыхільнік незалежнасці Вялікага Княства Мікалай Радзівіл Чорны. Спачатку ў Нясвіжскай пратэстанцкай школе, а затым […]
У 1576 г. вялікім князем літоўскім і каралём польскім быў абраны вугорац Іштван Батары (Стэфан Баторый), якога ў нас называлі Сцяпанам Батурам. Новы гаспадар паходзіў з старажытнага вугорскага роду Баторыяў Шомлё. 3 пятнаццаці гадоў ён знаходзіўся на вайсковай службе ў караля Чэхіі і Вугоршчыны Фердынанда,разам з ім быў у Італіі […]
Соф’я Вітаўтаўна — жонка маскоўскага цара Васіля I, маці і суправіцельніца вялікага князя маскоўскага Васіля II. Нарадзілася ў 1371 г. Памерла ў 1453 г. Васіль II Цёмны — вялікі князь маскоўскі, унук вялікага князя Вялікага княства Літоўскага Вітаўта. Нарадзіўся ў 1415 г. Памёр у 1462 г. Асаблівасць гістарычнага лёсу беларускай […]
Ворагі-сваякі Пачатак «кар’еры» Глеба — традыцыйны. У 1090 г. ён пабраўся шлюбам з дачкой князя Яраполка Ізяславіча Анастасіяй. Яе дзед — той самы князь Ізяслаў Кіеўскі, які пасадзіў у поруб Усяслава Полацкага. Дый сам Яраполк Ізяславіч перамог Усяслава ў 1071 пад нелакалізаваным гісторыкамі Галацічаскам. Хутка пасля таго, у 1073, Яраполк Ізяславіч мусіў […]
Гісторыя Косава цягнецца з 1494 года. У XV стагоддзі гэта было вялікакняжацкае ўладанне. Па легендзе гарадок атрымаў назву ад каваля Косава, які ўзначаліў паўстанне супраць мангольскага хана. У 1838 годзе Войцэх Руапоўскі, які набыў у 1821 г. Косава разам з Мерачоўшчынай, на вяршыні пагорка пабудаваў у памяць аб сабе раскошны палац […]